Czytelnia Naukowa nr I im. … Janiny Englert!
„Idę do Englertówki” – te słowa już niedługo będą często rozbrzmiewały na Targówku!
Czytelnia Naukowa nr I (ul. św. Wincentego 85) w październiku 2023 r. zostanie nazwana imieniem Janiny Englert. Wydarzenie zaplanowano z okazji jej 120. rocznicy urodzin. Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy pozytywnie ustosunkował się do interpelacji dotyczącej uhonorowania wybitnej Bibliotekarki. Interpelację zgłosiła Beata Michalec – Radna m.st. Warszawy.
Postawa Janiny Englert (1903–2007) podczas II wojny światowej zasługuje na najwyższy podziw. Ukryła przed władzami okupacyjnymi i uchroniła przed konfiskatą cenne egzemplarze ze zbiorów Czytelni – książki z ostatnich lat XVIII wieku oraz z XIX wieku, przez okupanta zakazane, przeznaczone do likwidacji. Były wśród nich dzieła o fundamentalnym znaczeniu dla kultury i nauki polskiej – pierwsze wydania tekstów literackich wybitnych autorów z różnych epok, roczniki czasopism naukowych i artystycznych z XIX i początków XX w.
Janina Englert wycofała ze zbiorów prawie 2 tysiące woluminów – spakowała je, a paczki ukryła w piwnicach zaprzyjaźnionych sąsiadów. W roku 1942 Niemcy nakazali zamknięcie wszystkich bibliotek na terenie Warszawy. Jednak w Czytelni kierowanej przez Janinę Englert nadal udostępniano książki konspiracyjnie, z narażeniem życia uczestniczących w tym osób. Tajna działalność Czytelni trwała prawie do ostatnich dni okupacji.
W sierpniu 1944 r. kierowniczka zamieszkała w swojej bibliotece, aby chronić ją przed grabieżą i dewastacją, bowiem na Pragę wchodziły frontowe oddziały wojsk radzieckich. Po wyzwoleniu Pragi, w listopadzie 1944 r. – jeszcze pod niemieckim ostrzałem – Janina Englert udostępniła bibliotekę dla czytelników. W najtrudniejszych latach stalinowskich także potrafiła uchronić cenny stary księgozbiór przed surową kontrolą cenzorską, a najcenniejsze egzemplarze – przed konfiskatą.
Po decentralizacji warszawskiej sieci bibliotecznej powierzono jej kierowanie bibliotekami publicznymi na całej Pradze-Północ. Dzielnica ta obejmowała wówczas obszar dzisiejszych dzielnic Praga-Północ, Targówek i Białołęka. Janina Englert walczyła o przydział nowych lokali dla bibliotek, modernizowała stare, wprowadziła wiele nowoczesnych rozwiązań i form pracy z czytelnikiem, na przykład wolny dostęp do półek z książkami, poradnictwo w samokształceniu, krzewienie czytelnictwa i nowatorskie metody popularyzacji wiedzy. Jako dyrektor wszystkich północno-praskich bibliotek rozbudowała sieć biblioteczną; uczyniła ją nowoczesną i zasobną.
Czytelnia Naukowa nr I im. Janiny Englert – oficjalna nazwa brzmi pięknie, ale… co powiecie na to, żebyśmy na co dzień nazywali Czytelnię „Englertówką”?
Przeczytaj pełną biografię Janiny Englert
Strona poświęcona Janinie Englert i Czytelni Naukowej nr I
